Dzika róża to roślina znana ludzkości od wieków. W starożytności przyrządzano z jej owoców budynie, nalewki, a nawet afrodyzjaki. Kwiaty dzikiej róży były używane do wyrabiania lekarstw. Obecnie jest głównie znana jako źródło witaminy C i wykorzystywana podczas przeziębień lub wzmacniania odporności w okresie jesienno-zimowym. Sporządza się z niej herbaty, napary oraz stosuje w suplementach diety.
Czy dzika róża pomoże nam jedynie w jesiennym katarze? Dowiedzmy się.
Dzika róża (Rosa canina L.) jest kolczastym krzewem rosnącym najpowszechniej na terenach zachodniej Azji i Europy. W medycynie tradycyjnej wyciągi z dzikiej róży były stosowane jako środek przyspieszający gojenie się ran (1).
Ekstrakt z owoców dzikiej róży (2), (3):
Owoce dzikiej róży to istne bogactwo witamin, składników mineralnych i substancji bioaktywnych. Ilość zidentyfikowanych związków pozwala na wykorzystanie wyciągów z owoców dzikiej róży w profilaktyce zdrowia.
W owocach dzikiej róży występują:
W największej ilości w owocach dzikiej róży znajduje się witamina C, której zawartość w zależności od surowca wynosi od 0,5 do 2%. (4)
Każdego dnia w naszej diecie powinno znaleźć się kilka źródeł witaminy C, aby zapewnić sobie jej optymalną podaż. I choć nie są one powszechne, to korzystniej będzie nie ryzykować i nie zapominać o nakładaniu na talerze owoców i warzyw. Dzienne zapotrzebowanie organizmu na witaminę C różni się w zależności od płci. Mężczyźni potrzebują 90 mg / dobę, natomiast kobiety odrobinę mniej- 75 mg/ dobę. Zapotrzebowanie na tę witaminę, podobnie jak na większość pozostałych rośnie w ciąży oraz podczas okresu laktacji. Wtedy też należy dostarczać sobie odpowiednio 85 i 120 mg witaminy C na dobę. Normy na spożycie witaminy C zostały opracowane na poziomie zalecanego spożycia (Recommended Dietary Allowances, RDA) (6).
Witamina C jest jedną z najbardziej niestabilnych witamin. Jest bardzo wrażliwa na działanie światła, tlenu, wysokiej temperatury, a nawet jonów niektórych metali, m.in. żelaza i miedzi. Oznacza, to, że przygotowując przetwory lub potrawy z produktów będących źródłem witaminy C, większość zostaje utracona. Dlatego też konfitury z czarnych porzeczek lub truskawek czy leczo z dużą ilością papryki nie będą już tak bogate w witaminę C, jak owoce i warzywa spożyte przez nas na surowo. W sytuacjach, gdy jemy zbyt mało warzyw i owoców w formie surowej, pomocne może być suplementowanie ekstraktu z owoców dzikiej róży.
Istnieje szereg badań naukowych dla dzikiej róży, oto niektóre z nich:
Phetcharat L, Wongsuphasawat K, Winther K.The effectiveness of a standardized rose hip powder, containing seeds and shells of Rosa canina, on cell longevity, skin wrinkles, moisture, and elasticity. Clin Interv Aging. 2015.
Mármol I, Sánchez-de-Diego C, Jiménez-Moreno N, Ancín-Azpilicueta C, Rodríguez-Yoldi MJ.Therapeutic Applications of Rose Hips from Different Rosa Species. Int J Mol Sci. 2017.
Ginnerup-Nielsen E, Christensen R, Bliddal H, Zangger G, Hansen L, Henriksen M.Improved gait in persons with knee related mobility limitations by a rosehip food supplement: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Gait Posture. 2015.
Mohebitabar S, Shirazi M, Bioos S, Rahimi R, Malekshahi F, Nejatbakhsh F. Therapeutic efficacy of rose oil: A comprehensive review of clinical evidence. Avicenna J Phytomed. 2017;7(3):206-213.
Cohen M.: Roseghip – an evidence based herbal medicine for inflammation and arthritis. Aust. Fam. Physician 2012, 41: 495–498
Barros L., Carvalho A.M., Morais J.S., Ferreira I.C.F.R.: Strawberry-tree, blackthorn and rose fruits: Detailed characterization in nutrients and phytochemicals with antioxidant properties. Food Chem. 2010, 120: 247–254.
Özcan M.: Nutrient composition of Rose (Rosa canina L.) seed and oils. J. Med. Food 2002, 5: 137–140
Kumarasamy Y., Cox P.J., Jasparas M., Rashid M.A., Sarker S.D.: Flavonoid glycosides from the seed of Rosa canina. Pharm. Biol. 2003, 41: 237–242
Jarosz, Mirosław, et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, 2020.v