Kwas foliowy

Kwas foliowy

Kwas foliowy jest głównie kojarzony z okresem ciąży, kiedy to konieczna jest jego suplementacja przez przyszłe mamy, aby zapobiec poważnym zaburzeniom w rozwoju płodu. Statystyki podają, iż na 1000 urodzeń, 2‑3 dzieci rodzi się z wadami cewy nerwowej, której najczęstszą przyczyną są niedobory właśnie kwasu foliowego. Jest to jednak związek, którego potrzebuje organizm w każdym wieku, niezależnie od stanu fizjologicznego. Kompleksowo wspiera nasze zdrowie i dba o prawidłowe przeprowadzania procesów biologicznych.

Charakterystyka ogólna

Kwas foliowy jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy witamin z grupy B. W naszym organizmie jest on syntetyzowany przez bakterie jelitowe.(1) Formą biologicznie aktywną jest tetrahydrofolian. Jest to związek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i wytwarzania neuroprzekaźników, takich jak dopamina czy adrenalina. Kwas foliowy oraz wszystkie jego pochodne uczestniczą w metabolizmie kwasów nukleinowych oraz w syntezie fosfolipidów, białek i nukleotydów. (2) Są również niezbędne do przeprowadzania procesów krwiotwórczych. Foliany są również niezbędne w procesie kształtowania się narządów u płodu i odpowiadają za jego prawidłowy rozwój.(3)

Foliany (witamina B9):

  • L‑metylofolian wapnia to forma witaminy B9
  • przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży
  • pomagają w prawidłowej syntezie aminokwasów
  • pomagają w prawidłowej produkcji krwi
  • pomagają w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny
  • pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych
  • pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego
  • przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia
  • biorą udział w procesie podziału komórek

W jakich formach występują foliany?

L‑metylofolian wapnia - najlepiej przyswajalna forma folianów, charakteryzuje się wchłanialnością, która nie wymaga obecności innych związków;

Kwas lewomefoliowy - aktywna postać kwasu foliowego, znany również pod nazwą kwasu 5‑metyltetrahydrofoliowego (5‑MTHF), ma zdolność do przenikania przez błony komórkowe oraz barierę krew‑mózg

Źródła kwasu foliowego w żywności

Co należy jeść, aby dostarczać sobie optymalne ilości kwasu foliowego?

Produkty spożywcze nie zawierają stabilnego kwasu foliowego. Występują w nich foliany, które cechują się dużo niższą stabilnością i formą wrażliwą na zniszczenie. Foliany występują zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Najbogatszym źródłem tych związków są zielone warzywa liściaste, najlepiej w formie surowej lub krótko gotowane. Duże ilości folianów znajdziemy w roślinach strączkowych i ziarnach zbóż oraz produktach zawierających duże ilości witaminy C i β-karotenu.(4)

Jak przedstawia się zawartość folianów w poszczególnych grupach produktów spożywczych?

  • wątroba: 500‑580 µg/100 g
  • liście szpinaku: 200 µg/100 g
  • fasola: 180 µg/100 g
  • pietruszka: 180 µg/100 g
  • jaja: 65 µg/100 g
  • łosoś: 26 µg/100 g
  • orzechy arachidowe: 110 µg/100 g

Ciekawostka

Foliany znajdujące się w żywności są bardzo wrażliwe na działanie wysokiej temperatury, tlenu oraz kwaśnego środowiska. Przykładowo gotowanie szpinaku powoduje 50% straty folianów. Przyjęto, iż przetworzona żywność zawiera o 50‑80 % mniej folianów, od nieprzetworzonej.(5) Jest to bardzo ważna informacja m.in. dla kobiet w ciąży, których zapotrzebowanie na kwas foliowy jest dużo wyższe.

Zapotrzebowanie organizmu na witaminę B9

Nasz organizm posiada pewne zapasy kwasy foliowego i wynoszą one około 5- 10 mg. Połowa z nich zmagazynowana jest w wątrobie, a przy całkowitym braku folianów w diecie, całe zgromadzone zapasy zostają wyczerpane w ciągu 3‑4 miesięcy.(6)

Dzienne zalecane spożycie dla osoby dorosłej wynosi 400 µg bez podziału na płeć i wiek. U kobiet w ciąży zapotrzebowanie to wzrasta do 600 µg, natomiast u kobiet w okresie laktacji do 500 µg. Normy na foliany zostały opracowane na poziomie zalecanego spożycia RDA. (8)

Poparte nauką

Istnieje szereg badań naukowych dla kwasu foliowego, oto niektóre z nich:

W bazie danych obejmujących artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych PubMed istnieje obecnie 8 760 badań wykazujących działanie kwasu foliowego.
41
przeanalizowanych badań
32
wskazywało istotny statystycznie pozytywny wpływ na organizm

Poznaj produkty zawierające ten składnik: