Z roku na rok rośnie zainteresowanie mikrobiotą jelitową i jelitami, które do tej pory były dość niedocenianym organem. Są one powiązane z większością procesów zachodzących w naszym organizmie, jak również w dużym stopniu wpływają na odporność, gdyż około 70% komórek odpornościowych znajduje się właśnie w jelitach. Ponadto drobnoustroje wchodzące w skład mikrobioty jelitowej produkują metabolity, takie jak krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe odpowiadające za prawidłowe funkcjonowanie jelit. Jednym z nich jest kwas masłowy.
Jakie korzyści może przynieść suplementacja kwasem masłowym?
Charakterystyka ogólna
Kwas masłowy należy do grupy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) produkowanych przez drobnoustroje jelitowe w procesie fermentacji niestrawionych resztek pokarmowych, takich jak błonnik pokarmowy. (1) Kwas masłowy jest wytwarzany w okrężnicy i jest on głównym źródłem energii dla kolonocytów - komórek nabłonka jelita grubego. (2) Dlatego też odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit. SCFA wpływają na rozwój ścisłych połączeń w jelitach, dzięki czemu wzmocniona zostaje bariera jelitowa zapobiegająca przedostaniu się do światła jelita patogenów. (3) Maślan jest też bardzo ważny w kontekście utrzymania wysokiej odporności organizmu.
Produkty sprzyjające produkcji SCFA
Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są produktem metabolizmu drobnoustrojów jelitowych, które wytwarzają SCFA z dostarczanego im z dietą fermentowalnego błonnika pokarmowego. (4) Aby zadbać o różnorodność mikrobiotyczną w jelitach i tym samym o odpowiednią ilość wytwarzanego maślanu, należy prowadzić zdrową i zbilansowaną dietę. (5) Badania wykazały, iż sposób odżywiania bogaty w nasycone kwasy tłuszczowe i cukier, czyli typ diety zachodniej obfitujący w żywność typu fast‑food nie sprzyja rozwojowi dobroczynnych drobnoustrojów jelitowych, a tym samym produkcji SCFA. (6)
Dieta przyczyniająca się do zwiększenia produkcji kwasu masłowego przez mikroorganizmy jelitowe powinna zawierać: (7)
- owoce i warzywa
- pieczywo pełnoziarniste
- różnego rodzaju kasze
- ziarna słonecznika
- pestki dyni
- otręby pszenne
- płatki żytnie
- mąkę z pełnego przemiału
Wszystkie te produkty są źródłem błonnika, który umożliwia prawidłowy metabolizm drobnoustrojów jelitowych. Należy pamiętać, iż zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia nasza dieta powinna dostarczać nam 20- 40 g błonnika dziennie.
Ciekawostki
- Tylko 5% wytworzonych w jelitach SCFA zostaje wydalonych z organizmu, pozostałe 95% są wykorzystywane przez komórki nabłonka jelitowego! (8)
- U osób na diecie wegetariańskiej odnotowano wyższe stężenia kwasu masłowego we krwi obwodowej, niż u osób spożywających produkty mięsne. (9), (10)
Poparte nauką
Istnieje szereg badań naukowych dla maślanu sodu, oto niektóre z nich:
- OdpornośćWykazano w badaniu, że maślan o właściwościach przeciwzapalnych wzmacnia funkcję bariery jelitowej i odporność śluzówki.Źródło:
Liu H, Wang J, He T, et al.Butyrate:A Double‑Edged Sword for Health? Adv Nutr. (2018)
- Mózg i układ nerwowyBadania potwierdzają, że maślan może chronić mózg i zwiększać plastyczność modeli neurologicznych.Źródło:
ourassa MW, Alim I .Butyrate, neuroepigenetics and the gut microbiome: Can a high fiber diet improve brain health?. Neurosci Lett. (2016)
