Wapń

Kluczowym zadaniem naszej diety jest dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, których obecność umożliwia przeprowadzanie podstawowych procesów życiowych. Do tej grupy zaliczany jest wapń, który głównie kojarzony jest z utrzymaniem zdrowych kości i zębów, ale jego działanie na ludzki organizm jest dużo szersze. Bardzo ważne jest kontrolowanie poziomu wapnia we krwi. Wapń, to pierwiastek występujący głównie w produktach, które często muszą być eliminowane z diety. W takich przypadkach warto rozważyć jego suplementację.

Charakterystyka ogólna

Wapń jest niezbędnym składnikiem mineralnym dla naszego organizmu. Jest to materiał budulcowy naszych kości i zębów, które stanowią swoisty magazyn tego pierwiastka. Oprócz utrzymania zdrowia układu kostnego, wapń jest potrzebny dla poprawnego funkcjonowania układu nerwowego i przewodnictwa impulsów nerwowych. (1) Ponadto przyczynia się do prawidłowej pracy serca i całego układu naczyniowego oraz bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Wpływa na prawidłowy poziom hormonów, jak również reguluje pracę układu hormonalnego. Jego kompleksowy wpływ na ludzki organizm czyni go jednym z kluczowych składników diety. (2)

Wapń:

• pomaga w utrzymaniu zdrowych kości oraz zębów
• wspiera prawidłowy proces krzepnięcia krwi
• pomaga w utrzymaniu prawidłowego przekaźnictwa nerwowego
• przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego
• pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni
• pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu enzymów trawiennych
• bierze udział w procesie podziału i specjalizacji komórek

Źródła wapnia w diecie

Wapń jest powszechnie występującym pierwiastkiem w produktach spożywczych. W największych ilościach znajdziemy go w mleku i produktach mlecznych, które nie mogą być spożywane przez dużą część społeczeństwa ze względu na obecność alergizujących białek mleka i cukru mlecznego- laktozy. Ważne jest wtedy zwiększenie różnorodności diety o inne źródła tego pierwiastka.

Produkty bogate w wapń: (3), (4)

• mleko
• nabiał (jogurty, kefiry, maślanki, jaja)
• sery podpuszczkowe
• mięso drobiowe
• jarmuż 
• szpinak
• natka pietruszki
• nasiona roślin strączkowych (fasola, groch)
• mak
• migdały
• suszone morele i figi

Dzienne zapotrzebowanie na wapń

Zapotrzebowanie na wapń jest uzależnione od wieku, płci oraz stanu fizjologicznego: (5)

Mężczyźni 19- 65 lat: 1000 mg/ dobę

Mężczyźni po 65 roku życia: 1200 mg/ dobę

Kobiety 19- 50 lat: 1000 mg/ dobę

Kobiety po 50 roku życia: 1200 mg/ dobę

Kobiety w ciąży i karmiące piersią przed 19 rokiem życia: 1300 mg/ dobę

Kobiety w ciąży i karmiące piersią po 19 roku życia: 1000 mg/ dobę

Badania przeprowadzone w Polsce wykazały, iż średnie dobowe spożycie wapnia oscyluje na poziomie 598 mg, co oznacza pokrycie zapotrzebowania na wapń w jedynie 60%. (6)

Badanie poziomu wapnia we krwi

Warto sprawdzić poziom wapnia we krwi. Laboratoria diagnostyczne umożliwiają oznaczenie wapnia całkowitego we krwi oraz wapnia zjonizowanego. Prawidłowe stężenia wynoszą odpowiednio: 2,25- 2,75 mmol/L oraz 0,98- 1,13 mmol/L (normy są uzależnione od wewnętrznych zakresów referencyjnych laboratoriów).

Przy oznaczaniu stężenia wapnia we krwi warto sprawdzić też poziom witaminy D, żelaza, potasu, magnezu, parathormonu (PTH) oraz kreatyniny.