Co to jest insulinooporność? Objawy, przyczyny, skutki

Fakty o insulinooporności

Nawet jeśli nie zmagasz się bezpośrednio z insulinoopornością (IO), bardzo możliwe, że ktoś z Twojego otoczenia żyje z nią na co dzień. To nie choroba, ale przypadłość, która wymaga podjęcia zdecydowanych kroków, a często zupełnej zmiany stylu życia.

Insuliooporność:   

👩🏻‍⚕️ jest stanem obniżonej wrażliwości komórek na działanie insuliny – brak reakcji na działanie insuliny może w konsekwencji doprowadzić do powikłań i rozwoju poważnych chorób, jak cukrzyca typu 2,

👩🏻‍⚕️ nie jest chorobą – to zaburzenie metaboliczne, uznawane za objaw innych zaburzeń, np. nadwagi, otyłości,

👩🏻‍⚕️ może towarzyszyć i nasilać objawy PCOS (zespół policystycznych jajników),

👩🏻‍⚕️ może być uwarunkowana genetycznie i mieć związek z zaburzeniami hormonalnymi, np. hormonami gruczołu tarczowego, androgenowymi.

📢 Więcej o IO dowiesz sie z naszego artykułu Jak poradzić sobie z insulinoopornością? 6 niezawodnych wskazówek.

Objawy insulinooporności

Do częstych objawów insulinooporności należą m.in.:

• brak energii,
• ciągłe zmęczenie,
• obniżenie nastroju,
• senność,
• spadek koncentracji i rozdrażnienie,
• większy apetyt,
• napady wilczego głodu,
• większa ochota na słodycze.

Powszechnym problemem jest też wzrost masy ciała i tkanki tłuszczowej, zwłaszcza na brzuchu. Choć insulinooporność dotyczy również osób szczupłych, bardzo często to zwiększona masa ciała stanowi ważną wskazówkę, że dzieje się coś złego.

Skutki inuslinooporności

Insulinooporność może negatywnie wpływać na płodność, powodować problemy z zajściem w ciążę, problemy skórne (trądzik, rogowacenie ciemne skóry), hirsutyzm (nadmierne owłosienie, np. na rękach, plecach, udach), nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu i triglicerydów.

Zauważasz u siebie te sygnały? Pora na badania!

Jakie badania wykonać na insulinooporność?

Tego typu objawów nie należy bagatelizować. Pierwszym krokiem powinno być badanie pod kątem insulinooporności, a w przypadku jej stwierdzenia – podjęcie kolejnych działań.

Krzywa glukozowo-insulinowa

To najczęściej zalecana metoda diagnostyczna laboratoryjna stosowana przy podejrzeniu insulinooporności (przy jednoczesnym braku cukrzycy i hipoglikemii), która powinna być zlecana przez lekarza po oznaczeniu stężenia glukozy na czczo.

Badanie nie należy do najprzyjemniejszych. Po pierwsze, zajmuje sporo czasu, warto więc zaopatrzyć się w coś do czytania/słuchania. Po drugie, wymaga wypicia roztworu 75 g glukozy na czczo.

Na czym dokładnie polega badanie krzywej glukozowo-insulinowej?

1. Pomiar stężenia glukozy i insuliny we krwi na czczo.
2. Pomiar stężenia glukozy i insuliny we krwi po jednej godzinie od wypicia 75 glukozy.
3. Pomiar stężenia glukozy i insuliny po dwóch godzinach od wypicia roztworu glukozy.

ℹ️ Ważne: w czasie badania należy maksymalnie ograniczyć aktywność, aby nie zaburzyć wiarygodności pomiaru.

Przeciwwskazaniem do wykonania krzywej insulinowej (cukrowej) jest dieta niskowęglowodanowa lub ketogeniczna. W takiej sytuacji na dwa tygodnie przed badaniem należy przywrócić normalną ilość węglowodanów w diecie, a samo badanie wykonać na czczo.

W przeciwnym wypadku spożycie roztworu może spowodować niedocukrzenie: komórki, które do tej pory nie miały dostępu do takiej ilości cukru, bardzo szybko go wyłapią.

Współczynnik HOMA-IR

W zależności od stężenia glukozy i insuliny na czczo wskaźnik insulinooporności HOMA-IR podpowie, czy występuje u Ciebie ryzyko insulinooporności. W Polsce jest uwzględniony w kanonie badań i dołączony do wyników stężenia glukozy i insuliny.

HOMA-IR to współczynnik pomocniczy stosowany w badaniach naukowych. Nie ustalono dla niego wartości referencyjnych, więc na jego podstawie nie można stawiać diagnozy. Diagnozę może postawić lekarz na podstawie stwierdzonych objawów i wyników badań.

Czas na zmiany!

Jeżeli badanie krzywej glukozowo-insulinową potwierdziło insulinooporność, pora na zmianę trybu życia:

• Włącz aktywność fizyczną, która pozytywnie wpłynie na poprawę insulinowrażliwości i pozwoli na unormowanie stężenia glukozy i insuliny we krwi.
• Dbaj o dobrą jakość snu i odpoczynku, unikaj czynników stresogennych.
• Ogranicz spożycie produktów o wysokim ładunku i indeksie glikemiczny, które powodują niebezpieczne dla zdrowia skoki insuliny.
• Unikaj cukrów prostych.

• Postaw na dietę przeciwzapalną z ograniczeniem liczby spożywanych kalorii (np. dieta DASH, śródziemnomorska), z dużą zawartością błonnika.
• Zrezygnuj lub ogranicz spożycie produktów wysokoprzetworzonych.
• Włącz w jadłospis dużo surowych warzyw. Możesz też sięgać po owoce, np. leśne, które nie zawierają dużo cukru.
• Kolację zaplanuj na 2-3 godziny przed snem (o ile nie masz hipoglikemii; wówczas ten czas można skrócić do godziny). Warto wówczas przygotować posiłek złożony z węglowodanów, białka i zdrowego tłuszczu (m.in. chleb żytni, gryczany, oliwa, awokado).
• Suplementuj berberynę. Badania wykazały, że obniża ona poziom glukozy i insuliny na czczo, obniża poziom trójglicerydów i podnosi poziom „dobrego” cholesterolu [1].

• Wzbogać dietę o witaminę D3 i kwasy omega-3.

💡 Chcesz wiedzieć więcej o suplementach polecanych przy IO? Przeczytaj nasz artykuł Podstawowa suplementacja przy insulinooporności.

Insulinooporność to sygnał, że w życiu trzeba wprowadzić zmiany. Obserwuj siebie i wszelkie wątpliwości czy nieprawidłowości konsultuj ze specjalistą. Dobrze zbilansowana dieta na insulinooporność oraz aktywność fizyczna na pewno wyjdą Ci na zdrowie. Szczególnie, gdy staną się Twoim stylem życia!