
Zbadaj temat
Korzyści ze stosowania diety śródziemnomorskiej
7 minut czytania
Dieta śródziemnomorska jest uznawana za jedną z najzdrowszych na świecie. Czy jest receptą na długowieczność? Jak wypada w badaniach naukowych? Jaki ma wpływ na zdrowie? Sprawdź!
Recepta na zdrowie
Ludzie, którzy:
- przestrzegają zasad diety śródziemnomorskiej zasobnej w oliwę z oliwek, ryby i owoce morza (źródła kwasów omega-3 EPA/DHA), owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste;
- utrzymują zdrowe nawyki żywieniowe - takie jak ograniczenie soli i cukrów prostych i rafinowanych oraz żywności wysokoprzetworzonej;
- dbają on nawyki promujące odpowiedni odpoczynek, aktywność fizyczną i socjalizację
mają mniejsze ryzyko śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny zdrowotnej, w tym z powodu nowotworu.
Co o diecie śródziemnomorskiej mówią badania naukowe?
Naukowcy przeanalizowali nawyki 110 799 osób w wieku 40-75 lat (dane z UK Biobank), w badaniu populacyjnym w Anglii, Walii i Szkocji. Korzystano ze wskaźnika śródziemnomorskiego stylu życia (MEDLIFE). Uczestnicy zostali poproszeni o podanie informacji na temat sposobu swojego życia według trzech kategorii miar:
- Śródziemnomorska konsumpcja żywności
Spożycie żywności będącej częścią diety śródziemnomorskiej.
- Śródziemnomorskie nawyki żywieniowe
Przestrzeganie nawyków i praktyk związanych z posiłkami, w tym ograniczenie soli i nadmiaru cukru.
- Aktywność fizyczna, odpoczynek oraz nawyki społeczne i towarzyskie
Przestrzeganie nawyków związanych ze stylem życia, w tym dbałość o sen/odpoczynek, ćwiczenia i spędzanie czasu z przyjaciółmi.
Każda pozycja w trzech kategoriach została następnie oceniona i dodana do siebie, przy czym jak można się domyślać. Im wyższa suma tym wyższy był wskaźnik związany z „życiem w stylu śródziemnomorskim”.
Co istotne, aby zbadać stan zdrowia uczestników naukowcy kontynuowali swoje analizy dziewięć lat później. Wśród badanej populacji 4247 osób zmarło z różnych przyczyn zdrowotnych, 2401 z powodu raka i 731 z powodu chorób układu krążenia.
Badacze zaobserwowali odwrotną zależność między przestrzeganiem śródziemnomorskiego stylu życia a ryzykiem śmierci. Stwierdzono, że uczestnicy z wyższymi wynikami MEDLIFE mieli o 29% niższe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Ponadto odnotowano u nich o 28% mniejsze ryzyko zgonu z powodu raka w porównaniu z osobami z niższymi wynikami MEDLIFE.
Kategoria związana ze stylem życia była najsilniej związana ze spadkiem ogólnego ryzyka śmierci (z różnych przyczyn). Dodatkowo wiązała się szczególnie z niższym ryzykiem śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych.
Główny autor badania Mercedes Sotos Prieto podsumowuje, że populacje spoza regionu Morza Śródziemnego także mogą pozytywnie wpłynąć na jakość swojego zdrowia. Bazując na lokalnie dostępnych produktach i przyjmując ogólny śródziemnomorski styl życia w ramach swoich własnych kontekstów kulturowych, działają z korzyścią dla swojego dobrostanu i wydłużenia życia.
Co wchodzi w skład diety śródziemnomorskiej?
Jadłospis śródziemnomorski bazuje na wartościowych składnikach odżywczych. Najważniejszym źródłem tłuszczu jest “złoto południa”. Właściwości oliwy z oliwek są niezwykle korzystne dla zdrowia . Badania wskazują, że związki zawarte w oliwie mają działanie działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne, a ponadto regulują mikroflorę jelit i wspierają układ sercowo-naczyniowy.
Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się też dużym spożyciem warzyw i owoców. W menu nie brakuje ryb i owoców morza. Są bogatym źródłem kwasów omega 3, które mają niezwykle istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i odpornościowego. Pozytywnie wpływają też na narząd wzroku.
Dieta śródziemnomorska obejmuje też spożycie nasion roślin strączkowych (roślinne źródło białka) i orzechów. W menu obecne są też produkty pełnoziarniste bogate w błonnik pokarmowy oraz chude mięsa, a ograniczone zostały produkty wysokoprzetworzone, cukier i czerwone mięso.
Chcesz dowiedzieć się więcej o odżywianiu wspierającym pracę mózgu. >>> Poznaj dietę MIND!
Aktywność fizyczna kluczem do długowieczności
Elementem śródziemnomorskiego stylu życia jest ruch. I wcale nie chodzi tu o intensywne treningi na siłowni czy szeroko zakrojony plan treningowy. Aktywność fizyczna powinna być naturalną czynnością, którą praktykujemy każdego dnia. Najgorsze dla ciała i mózgu jest nieustanne siedzenie.
W zdrowym ciele zdrowy mózg! Badania dowodzą, że mózg kocha ruch, a codzienny spacer pozytywnie wpływa na jego funkcjonowanie. Aktywność fizyczna jest więc jednym z elementów długowieczności, bo korzystnie oddziałuje na jakość snu oraz pomaga w zapobieganiu chorobom neurodegeneracyjnym.
Dobre nawyki wpływają na zdrowie
Nawyki mogą być skutecznym środkiem w walce o zdrowie i dobre samopoczucie. Bardzo ważna jest higiena jedzenia, polegająca m.in. na uważnym spożywaniu posiłków i zachowaniu postów okresowych.
Jesteśmy różni, jedni z nas bardziej ekstrawertyczni od drugich. Ale człowiek to istota społeczna i potrzebuje kontaktów towarzyskich.
Badania dowodzą, że ludzie, którzy utrzymują dobre relacje z bliskimi albo przynależą do jakiejś grupy hobbystów, cieszą się lepszym zdrowiem.
Dla kogo jest dieta śródziemnomorska?
Śródziemnomorski stylu życia jest odpowiedni dla większości z nas. Jeśli nie dotyczą nas żadne ograniczenia dietetyczne i wskazania lekarskie, warto wprowadzić do swojego życia elementy diety śródziemnomorskiej.
Co jeszcze sprzyja długowieczności? Aktywność fizyczna powinna być podstawowym elementem profilaktyki prozdrowotnej każdego człowieka. Może na codzienny spacer weźmiesz sąsiadkę lub koleżankę i w ten sposób zadbasz też o swoje relacje społeczne? Śródziemnomorski model życia może być receptą na długie życie!
Newsletter
Zapisz się, aby otrzymywać najlepsze oferty i zyskać dostęp do porad naszych ekspertów.
Źródła wiedzy
- Maroto-Rodriguez J i wsp. Association of a Mediterranean Lifestyle With All-Cause and Cause-Specific Mortality: A Prospective Study from the UK Biobank. Mayo Clinic Proceedings, 2023. DOI: https://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(23)00305-1/abstract