
Odżywianie
Słodziki zamiast cukru – czy to lepsze rozwiązanie?
8 minut czytania
Coraz więcej badań wskazuje na negatywne skutki nadmiaru cukru w codziennym menu [1]. W związku z tym częściej sięgamy po słodziki. Czy są to rzeczywiście zdrowsza alternatywa?
Cukier krzepi?
Około 100 lat temu Melchior Wańkowicz stworzył hasło “Cukier krzepi”, które wspierało cukrową propagandę II RP, zachęcającą do spożywania słodkiego kryształu polskiej produkcji.
Dwa proste słowa, które przyniosły autorowi wysokie wynagrodzenie, wybrzmiewają echem aż po dzisiejsze czasy. Chociaż teraz już dobrze wiemy, że cukier przynosi więcej szkody niż pożytku.
Mimo wszystko jest wszechobecny, nie tylko w słodyczach i napojach. Znajdziemy go w gotowych sosach (np. ketchup, musztarda, sos pomidorowy), wędlinach, pieczywie, warzywnych pastach kanapkowych czy w słonych przekąskach (tak, nawet tam!).
Słodkie jest dobre
Sacharoza odpowiada za słodycz cukru. Wiele osób lubi słodki smak, a producenci żywności dobrze o tym wiedzą. Uzależniająca słodkość sprawia, że chętniej sięgamy po docukrzone produkty.
“Matko! Nie żałuj dziecku cukru. Cukier wzmacnia kości” – tego typu slogan aktualnie wzbudziłby niemałe oburzenie. Mimo to w mediach jest mnóstwo reklam promujących słodkości pełne tego słodziwa, choć nikt już nie mówi wprost o jego zawartości i domniemanym pozytywnym wpływie na zdrowie i długowieczność.
WHO zaleca, aby cukry dodane (inne niż naturalnie występujące w żywności) nie przekraczały 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Jeszcze lepiej, jeśli jest to maksymalnie 5%. Przy diecie 2000 kcal to odpowiednio 5 i 2,5 łyżki cukru stołowego [2].
Zamienniki cukru
Czasy się zmieniły. Mamy świadomość negatywnych skutków nadmiernego spożycia cukru, więc zaczęliśmy sięgać po jego zamienniki. Producenci żywności podążając tym trendem, proponują inne substancje słodzące:
- naturalne
tj. miód, syrop z agawy, syrop klonowy,
podobnie jak klasyczny biały cukier charakteryzują się wysoką kalorycznością oraz sprzyjają pojawieniu się nadwagi i otyłości, cukrzycy czy próchnicy [2, 3],
- półsyntetyczne (poliole, czyli alkohole cukrowe)
m.in. ksylitol, erytrytol, sorbitol, mannitol, izomalt, maltitol,
mają mniejszą kaloryczność, niższy indeks glikemiczny oraz poziom słodkości niż sacharoza,
- sztuczne
np. aspartam, acesulfam K, sukraloza,
mają wysoki poziom słodkości (co pozwala na stosowanie ich w niewielkich ilościach), niską kaloryczność oraz niski indeks glikemiczny.
Zgodnie z definicją słownika języka polskiego PWN słodzik to “syntetycznie wytworzona słodka substancja używana zamiast cukru”. Nie brzmi to zbyt apetycznie, ale spełnia swoją rolę. Produkt jest nadal przyjemnie słodki, a jednocześnie może nosić na etykiecie hasło wypisane dużymi literami “Bez dodatku cukru”.
Czy słodzik jest zdrowszy od cukru?
Nie można tego jednoznacznie stwierdzić. Na pewno nie powinniśmy demonizować cukru. To w sumie naturalny produkt, który może pojawiać się w naszej diecie. Szczególnie w jadłospisie osób bardzo aktywnych fizycznie cukry proste są potrzebne, ponieważ są paliwem dla mięśni.
Natomiast słodziki zostały wymyślone głównie po to, by zachować słodki smak przy jednoczesnym zmniejszeniu kaloryczności. Lecz ich wpływ na zdrowie jest dosyć złożony.
Czy słodziki są bezpieczne?
Wszystkie substancje dodawane do żywności są przebadane i poddane odpowiednim regulacjom, które zatwierdza m.in. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA).
Ustalane są np. maksymalne dopuszczalne dzienne dawki spożycia, które mają zapewnić bezpieczeństwo konsumentów. Jednak to wymaga samokontroli z naszej strony, aby tych dawek nie przekroczyć.
Jakie są skutki uboczne spożywania słodzików?
Substancje słodzące mogą powodować (choć wcale nie muszą) różne działania niepożądane.
Skutki uboczne spożywania sztucznych słodzików to m.in. [4]:
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (np. wzdęcia, bóle brzucha, biegunki),
- reakcje alergiczne,
- bóle głowy,
- zwiększone ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia i zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
Od 2021 r. w Polsce obowiązuje podatek cukrowy, którego celem jest redukcja ilości spożywanych substancji słodzących przez konsumentów. Ustawa obejmuje nie tylko zwykły cukier, ale również całą listę słodzików półsyntetycznych i sztucznych [5, 6].
👉🏻 Jak słodziki wpływają na jelita? Np. nadmierne spożycie polioli (np. ksylitolu) może nasilać dolegliwości żołądkowe i mieć efekt przeczyszczający, co może być kłopotliwe przede wszystkim dla osób zmagających się z SIBO lub IBS.
🥗 Poznaj szczegóły jadłospisu ograniczającego nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Przeczytaj nasz artykuł Wsparcie w IBS i SIBO. Czym jest dieta Low FODMAP?
Który słodzik jest najzdrowszy?
Wszystkie słodziki mają swoje wady i zalety. Trudno wybrać jeden, który można by określić mianem najzdrowszego i najbezpieczniejszego.
Sprawdź naukowe ciekawostki w tym temacie:
👉🏻 Aspartam, który ma zły PR, jest jednym z najlepiej przebadanych słodzików. Na rynku jest od wielu lat i jest w czołówce najbezpieczniejszych zamienników cukru.
Z chemicznego punktu widzenia aspartam to prosta cząsteczka, podczas której rozkładu wytwarza się metanol, jednak ta ilość jest śladowa. Aspartam nie powoduje problemów jelitowych, jest dobrze tolerowany przez organizm, a z uwagi na swoją skoncentrowaną słodycz, używa się go w niewielkich ilościach [7].
👉🏻 Erytrytol jest powszechnie uznawany za jeden z najzdrowszych słodzików. Jego zalety? Niemal zerowa kaloryczność oraz niski indeks glikemiczny. Ponadto prawie cały spożyty erytrytol jest wydalany z moczem, przez co rzadko powoduje dolegliwości ze strony układu pokarmowego [8, 9].
A więc, jakich słodzików unikać?
Tu nie chodzi o rodzaj, ale o ilość. 🙂 Idealnym rozwiązaniem jest odzwyczajenie się od smaku słodkiego. Oczywiście nie jest to proste. Stosując metodę małych kroków, przy odrobinie dobrej woli, dasz radę znacząco ograniczyć spożycie substancji słodzących.
Poznaj nową formułę GlowMe bez słodzików
Nasz bestsellerowy suplement diety GlowMe wspiera zdrowie skóry i chroni ją przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. To formuła zawierająca kolagen, kwas hialuronowy, oligoproantocyjanidy i witaminę A.
Wychodząc naprzeciw potrzebom naszych klientek, stworzyliśmy produkt, który pomaga zadbać o jędrność i promienny wygląd skóry, przy jednoczesnym zaopiekowaniu układu pokarmowego. Brak słodzików sprawia, że nowe GlowMe nie powoduje ewentualnych nieprzyjemnych dolegliwości jelitowych.
🐟 Nowy skład GlowMe zawiera aż 5000 mg kolagenu z ryb oraz zwiększoną ilość kwasu hialuronowego (z 50 mg do 114 mg). Zasmakuj w dwóch nowych kombinacjach – malina–borówka i mango–marakuja! 🙂
GlowMe (malina-borówka)
Kolagen z kwasem hialuronowym, bez dodatku cukrów i słodzików
Masz wybór
A więc co wybrać – cukier czy słodzik? Złotym środkiem jest umiar. Nie musisz z nich całkowicie rezygnować. Pamiętaj o ich wadach i zaletach oraz o tym, że są wszechobecne.
Wybierając produkty, które trafią do Twojego jadłospisu, minimalizuj ilość wszelkiego rodzaju substancji słodzących. Pierwszym krokiem może być stosowanie suplementu diety GlowMe bez słodzików. 🙂
Newsletter
Zapisz się, aby otrzymywać najlepsze oferty i zyskać dostęp do porad naszych ekspertów.
Źródła wiedzy
- Huang Y, Chen Z, Chen B, Li J, Yuan X, Li J, Wang W, Dai T, Chen H, Wang Y, Wang R, Wang P, Guo J, Dong Q, Liu Ch, Wei Q, Cao D, Liu L, Dietary sugar consumption and health: umbrella review. BMJ. 2023 Apr 5:381:e071609.
- Guideline: sugars intake for adults and children, WHO 2015.
- Reducing free sugars intake in adults to reduce the risk of noncommunicable diseases, WHO 2023.
- Ghusn W, Naik R, Yibirin M, The Impact of Artificial Sweeteners on Human Health and Cancer Association: A Comprehensive Clinical Review. Cureus. 2023 Dec 29;15(12):e51299.
- Ustawa z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów
- Rozporządzenie (WE) nr 1333/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dodatków do żywności
- EFSA explains the Safety of Aspartame. Scientific Opinion on Aspartame
- Mazi TA, Stanhope KL, Erythritol: An In-Depth Discussion of Its Potential to Be a Beneficial Dietary Component. Nutrients. 2023 Jan 1;15(1):204.
- Arrigoni E, Brouns F, Amadò R, Human gut microbiota does not ferment erythritol. Br J Nutr. 2005 Nov;94(5):643-6.