Jak u mamy, czyli smaki dzieciństwa

Smaki, które budzą wspomnienia

Przez żołądek do serca. Ten język miłości jest nam znany od pierwszych dni życia.

Smakujemy potrawy nie tylko za pomocą zmysłu smaku, ale również za pomocą węchu. Nos wpływa na nasze doznania smakowe. Receptory węchowe przyjmują lotne cząsteczki, które uwalnia potrawa i przesyłają sygnały do mózgu.

Dzięki temu wszystko smakuje nam lepiej. Natomiast zatkany nos sprawia, że właściwie nie czujemy smaku dania. Nie bez znaczenia jest też wzrok, bo jak wiadomo „jemy oczami” oraz słuch. Chrupanie to przecież niezwykle apetyczny dźwięk!

Dziś zajmiemy się smakowitymi doznaniami zakodowanymi w naszej pamięci. Aromat świeżego ciasta, smak ciepłej zupy czy dopiero co wyjętego z pieca chleba potrafi w jednej chwili przenieść nas w przeszłość. Do czasów, gdy wszystko było łatwiejsze, a bezpieczeństwo pachniało domowym jedzeniem. Te proste, domowe dania nie tylko karmiły nasze ciała, ale również dusze, budując emocjonalną więź z bliskimi.

Co oznacza pamięć emocjonalna?

Pamięć emocjonalna to zdolność naszego umysłu do przechowywania wspomnień powiązanych z uczuciami – a smak i zapach są w tym mistrzami! Wystarczy kilka aromatycznych nut, aby przywołać konkretne obrazy, uczucia i osoby.

Ludzka pamięć jest ściśle związana z uczuciami. Mózg łatwiej zapamiętuje intensywne doświadczenia życiowe o dużym ładunku emocjonalnym. Im silniejsze emocje, tym wyraźniejsze wspomnienia.

Odpowiada za to przede wszystkim układ limbiczny. W jego skład wchodzi m.in. ciało migdałowate, które reaguje na bodźce emocjonalne. Natomiast hipokamp uczestniczy w tworzeniu pamięci emocjonalnej, łącząc emocje z konkretnymi wspomnieniami.

Na czym polega działanie pamięci emocjonalnej?

Najprawdopodobniej to stan fizjologiczny, w jakim byliśmy podczas danego przeżycia, zostaje zapisany w naszej pamięci. Kodujemy konkretną reakcję organizmu na obecne wówczas emocje. Ten zapis pozwala nam przywoływać wspomnienia z dużą ilością szczegółów.

Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj do naszego artykułu >>>Jak emocje wpływają na mózg?

Smakowe mosty do przeszłości

Wspomnienia uruchamiają się w wyniku działania określonego bodźca, np. smaku czy zapachu.

Czasem wystarczy zjeść soczystą papierówkę, aby przenieść się do czasów wakacji na wsi u babci. Aromat pieczonej w prodiżu babki ziemniaczanej pozwoli powędrować myślami do kuchni mamy. Natomiast smak słodkiego kakao i drożdżówek z dżemem mogą przywołać wspomnienia beztroskich poranków.

Te doświadczenia budują w nas poczucie bezpieczeństwa, ciepła i miłości, które nierzadko pozostaje z nami na całe życie. Dlatego odczuwamy przyjemność, gdy pewne smaki czy zapachy przywołują te momenty. Przenoszą nas w czasy, gdy nie przejmowaliśmy się kalorycznością, ilością utajonego cukru czy równowagą między mikro- i makroelementami w posiłku.

Smaki, które najlepiej smakują tam, gdzie powstały

Smaki i zapachy sprzed lat wywołują nostalgię i tęsknotę za tym, co minęło. Niektóre potrawy mają tę magiczną właściwość, że smakują najlepiej w określonym miejscu i czasie. Atmosfera, zapach powietrza, dźwięki otoczenia – wszystko to składa się na unikalne doświadczenie smakowe.

Zdarza się, że przygotowana w domu paella, choć niezwykle pyszna, nigdy nie będzie smakować tak wyjątkowo, jak ta jedzona w małej knajpce na hiszpańskim wybrzeżu. Tamta pachniała morzem, rozgrzanym powietrzem, swobodą i wypoczynkiem.

Podobnie bywa ze smakami z dzieciństwa. Gdy chcemy odtworzyć rodzinny przepis na racuchy obficie posypane cukrem pudrem, to niekiedy, mimo wszelkich starań, nie smakują tak, jak kiedyś. Dlaczego?

Możemy rozwodzić się nad inną jakością składników, nad odmiennym typem zastosowanych naczyń czy nad jakimś tajnym składnikiem, którego nie ma w recepturze…

Jednak prawda jest taka, że jedzenie to nie tylko smak – to emocje, miejsca i ludzie, którzy tworzą wspomnienia.

Jakie są przysmaki dzieciństwa? Sprawdź nasze przepisy!

Każde pokolenie będzie miało inne wspomnienia z minionych lat. Różnić będą się też smaki zapamiętane z młodości, będące definicją popularnego ostatnio comfort food.

Czym innym będzie ono dla pokolenia X czy milenialsów, którzy albo zaznali niedostatku, albo dopiero poznawali szeroki asortyment produktów napływających z Zachodu. A zupełnie czym innym będzie komfortowy smak dzieciństwa dla pokolenia gen Z, które wychowywało się w czasach obfitości, a nawet nadmiaru.

My proponujemy przepisy odwołujące się do wspomnień prostej kuchni, która mimo pewnych braków, zawierała bogactwo smaków.

Placki ziemniaczane

Czy placki ziemniaczane je się z cukrem? A może z kwaśną śmietaną? 🙂 Sprawdź nasze 2 receptury na placki ziemniaczane — klasyczną i bez jajka.

Placki ziemniaczane jak u mamy

🥔 1,5 kg ziemniaków

🌾 2-3 łyżki mąki pszennej

🧅 ½ małej cebuli

🥚 1 jajko

🤍 sól

🖤 pieprz

🌻 olej do smażenia

Ziemniaki obierz, umyj i zetrzyj na grubych oczkach tarki. Dodaj przesianą mąkę, drobno posiekaną cebulę, jajko oraz sól i pieprz do smaku. Rozgrzej olej, nakładaj porcje masy i smaż na rumiano z obu stron. Odsącz nadmiar tłuszczu na ręczniku papierowym.

Wegańskie placki ziemniaczane

🥔 1,5 kg ziemniaków

💛 6 łyżek mąki z ciecierzycy

🧅 ½ małej cebuli

🤍 sól

🖤 pieprz

🌻 olej do smażenia

Obrane i umyte ziemniaki i zetrzyj na grubych oczkach tarki. Dodaj przesianą mąkę z ciecierzycy, drobno posiekaną cebulę oraz sól i pieprz. Odstaw na chwilę, aby masa zgęstniała.

Następnie rozgrzej olej, nakładaj porcje masy i usmaż na rumiane placki. Odsącz nadmiar tłuszczu.

👉 Wolisz mniej kaloryczne danie? Spróbuj zrobić placki ziemniaczane w air fryer!

Placki ziemniaczane podaj tak, jak lubisz. Tradycyjnie na słodko obficie posypane cukrem (i do tego szklanka mleka!) lub w wersji wytrawnej z łososiem, serkiem śmietankowym i koperkiem. Albo bardziej nowocześnie z dodatkiem śmietanki sojowej i blanszowanymi szparagami lub ze śmietaną słonecznikową i cukrem trzcinowym.

Kompot owocowy

Chce Ci się pić? Zawsze możesz sięgnąć po coś, co jest zamknięte w butelce dostępne w każdym sklepie.

Soki, nektary, lemoniady, a nawet kombucha dostępne są od ręki. Ale nasze mamy i babcie najczęściej gotowały kompoty z sezonowych owoców. To prostsze niż myślisz!

Domowy kompot

🍏 1 kg ulubionych owoców (jabłka, wiśnie, truskawki, porzeczki)

💧 2 l wody

Owoce oczyść, usuń, gniazda nasienne, gałązki lub szypułki, zalej zimną wodą i postaw na gaz. Doprowadź do wrzenia, gotuj 5 minut, wyłącz i zostaw do wystudzenia. Odcedź kompot i podawaj z kostkami lodu lub listkami mięty.

👉 Tradycyjnie kompot słodzono białym cukrem. Gdy ugotujesz go z dojrzałych papierówek, w ogóle nie będzie wymagał słodzenia. Jeśli korzystasz z kwaśniejszych owoców, możesz do nich dorzucić garść suszonych daktyli albo 2 łyżki miodu. Jeśli wolisz zdrowszą wersję, wybierz erytrytol.

Jaki miłość ma smak?

Smak miłości to smaki młodości. Smaki i zapachy zapamiętane z domu rodzinnego to emocjonalne mosty prowadzące nas do beztroskich chwil, rodzinnego ciepła i dobrych wspomnień.

Aromaty i smaki towarzyszące nam w młodości zapisały się głęboko w naszej pamięci emocjonalnej, dlatego nawet po wielu latach mogą powodować uśmiech na twarzy.

Dzień Matki to idealna okazja, by sięgnąć po przepisy, które przypomną nam domowe ciepło i wspólne chwile przy kuchennym stole. Warto podjąć próbę odtworzenia ich wspólnie z mamą, pamiętając, że najcenniejszymi składnikami każdego posiłku są ludzie, z którymi go dzielimy.

Ciekawi Cię temat relacji między mamą i dzieckiem? Przeczytaj artykuł >>>Dzień Matki – blaski i cienie macierzyństwa.