9 mitów dotyczących chorób serca

1. Choroby układu krążenia występują jedynie u seniorów

Coraz więcej osób zapada na choroby układu sercowo-naczyniowego, a wbrew pozorom do tej grupy należą również ludzie młodzi. Dane pokazują, że nagłe zgony spowodowane nieprawidłową pracą serca są jedną z najczęstszych przyczyn umieralności u osób poniżej 40 roku życia [1].

2. To rzadko spotykane choroby

W Polsce na migotanie przedsionków choruje ok. 600-700 tysięcy osób, a to tylko jedna z powszechnie występujących zaburzeń pracy układu krążenia. Warto też zaznaczyć, że do grupy problemów układu sercowo-naczyniowego należy nie tylko zawał serca czy udar, ale również migotanie przedsionków, nadciśnienie, niewydolność serca, zakrzepica, hipercholesterolemia czy choroba niedokrwienna serca. Ich występowanie obecnie jest tak częste, że przez lekarzy i dietetyków nazywane są chorobami cywilizacyjnymi.

3. Nie muszę wykonywać badań, jeśli czuję się dobrze

To ważne, aby regularnie wykonywać badania profilaktyczne, a przynajmniej raz na pół roku kontrolować ciśnienie krwi. Podobna sytuacja dotyczy poziomu cholesterolu - jego nieprawidłowe stężenie nie daje żadnych objawów do momentu, kiedy złoża blaszek miażdżycowych utrudniają przepływ krwi. Zwężone światło naczynia może prowadzić do chorób zagrażających życiu, np. zawału serca czy udaru mózgu.

4. Osoby chore na serce nie mogą być produktywne

Co drugi Polak uważa, że osoby cierpiące na problemy układu sercowo-naczyniowego są mniej produktywne w pracy. Z kolei co trzeci pytany nie chciałby zatrudnić osoby z chorobami układu sercowo-naczyniowego [2]. Wbrew powszechnie obowiązującej opinii takie osoby mogą prowadzić aktywne życie społeczne i zawodowe. Takie postrzeganie wiąże się też ze stygmatyzacją młodych osób chorych na serce, dla których wejście na rynek pracy może być wyjątkowo trudne. Jednak eksperci (zarówno kardiolodzy, jak i psychologowie) podkreślają, że poczucie przydatności społecznej oraz możliwość realizacji swoich marzeń związanych z rozwojem kariery zawodowej pozytywnie wpływają na radzenie sobie z chorobą. Warto mieć jednak na uwadze, aby unikać pracy fizycznie obciążającej organizm oraz powiązanej z długotrwałym stresem.

5. Pierwsze objawy zawsze są zauważalne

Nie zawsze. Jedną z przyczyn może być zbyt wysoki poziom cholesterolu lub nadciśnienie, które nie dają wyraźnych objawów aż do momentu wystąpienia poważnych chorób, np. udaru mózgu czy zawału serca.

6. Choroby serca dotyczą tylko osób z nadwagą

Nadwaga zwiększa ryzyko tego typu chorób, ale nie jest czynnikiem warunkującym. Co więcej, prawdopodobieństwo wystąpienia problemów z sercem podnosi nie tylko zwiększona masa ciała, ale również konkretny typ otyłości, czyli tzw. otyłość brzuszna.

7. Osoby chore nie mogą być aktywne fizycznie

Ruch w przypadku chorób serca jest wręcz wskazany - pomaga np. w redukcji ciśnienia krwi. Pracownicy biurowi są wyjątkowo narażeni na zaburzenia krążenia - szczególnie w obszarze kończyn dolnych. Jeśli dane schorzenie nie występuje w fazie zaostrzenia, nie jest przeciwwskazaniem do aktywności fizycznej, a regularny trening dopasowany do indywidualnych potrzeb może przyczynić się do poprawy zdrowia. Należy jedynie uważać, by nie ćwiczyć ponad siłę i nie przeciążać organizmu. Szczegóły dotyczące ćwiczeń zawsze najlepiej skonsultować z kardiologiem. Nawet osoby pozostające pod stałą opieką nie powinny rezygnować z ruchu, jeśli lekarz prowadzący nie widzi ku temu większych przeciwwskazań.

8. Miażdżyca wymaga wykluczenia tłuszczu z diety

Tłuszcze w diecie są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego nie należy z nich rezygnować. Warto natomiast zamiast tłuszczów odzwierzęcych wybrać oleje roślinne, bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe. W tym przypadku dobrym wyborem może być wysokiej jakości oliwa z oliwek, bogata w polifenole o działaniu antyoksydacyjnym. Warto zaznaczyć, że najwięcej korzystnych związków zawiera oliwa tłoczona na zimno.

9. Alkohol poprawia krążenie

Poprawa samopoczucia po spożyciu alkoholu nie wiąże się z rozszerzeniem naczyń wieńcowych i nie wpływa na dotlenienie serca, ale jest chwilowym skutkiem znieczulającego działania alkoholu. Co więcej, spożywany w zbyt dużych ilościach może przyczynić się do osłabienia skurczów mięśnia sercowego, co może prowadzić do zaburzeń jego pracy i niewydolności krążenia.

Niektóre z wymienionych mitów mogą być szczególnie krzywdzące dla osób cierpiących na choroby układu sercowo-naczyniowego, dlatego miej otwarte serce - wiedza i nauka może być kluczem do zrozumienia.