Dlaczego cisza jest ważna? 5 sposobów, jak ją pielęgnować

Co wpływa na przebodźcowanie?

Wyobraź sobie polską wieś 100 lat temu. Ówczesny człowiek miał bardzo ograniczoną przestrzeń, w której funkcjonował na co dzień. Jego życie toczyło się wokół gospodarstwa, każdego dnia spotykał niemal tych samych ludzi i wykonywał powtarzające się czynności.

W jego przypadku możemy mówić o braku nowych bodźców, które by aktywizowały mózg, pobudzały kreatywność i dawały impuls do działania. Czy teraz nasza sytuacja jest lepsza?

Okoliczności zmieniły się o 180 stopni. Nadmiar bodźców otacza nas z każdej strony. Wibrujące powiadomienia w telefonie, kolorowe filmiki w mediach społecznościowych, reklamy w TV, pisk opon, bicie dzwonów, wycie syreny policyjnej. Nawet jeśli świadomie uda Ci się je nieco ograniczyć, nagle zdajesz sobie sprawę, że informacje nadal napływają.

Bo cisza to nie tylko brak dźwięku, ale również ograniczenie innych bodźców. Reklamy, szczególnie w przestrzeni miejskiej, spotykamy niemal na każdym kroku. Brakuje miejsca, w którym możemy się zdystansować. Brakuje przestrzeni wolnej od chaosu informacyjnego.

🤫 Czy hałas jest realnym zagrożeniem? Przeczytaj nasz artykuł Wiele hałasu o nic? Sprawdź, jak hałas wpływa na zdrowie człowieka.

Co to jest przeciążenie informacyjne?

Era digitalizacji umożliwia nam niemal nieograniczony dostęp do informacji. Ten nadmiar danych często prowadzi do poczucia przytłoczenia i zmęczenia psychicznego. Dochodzi do przeładowania informacyjnego (ang. information overload). Nic dziwnego, że czujesz się zmęczona po całym dniu.

W takim środowisku, gdy od rana do nocy towarzyszy nam szum informacyjny, cisza staje się rzadkim i cennym zasobem. Musimy o nią zawalczyć!

Bolesne doświadczenie ciszy

Myślisz, że wystarczy się odciąć i pobyć w ciszy? To nie takie proste, jak mogłoby się wydawać! Naukowcy z Uniwersytetu w Wirginii przeanalizowali zachowania i odczucia ludzi, gdy przebywają ze swoimi myślami sam na sam.

Wyniki dowodzą, że badani zazwyczaj nie byli zadowoleni, gdy musieli odciąć się od wszelkich bodźców i po prostu myśleć [1].

Jaki z tego wniosek? Cisza krzyczy i nie potrafimy w niej funkcjonować. Jesteśmy przyzwyczajeni do szumu informacyjnego, a jego brak staje się dla nas niewygodny.

😇 Na szczęście możemy się skutecznie wyciszyć. Naprawdę warto, bo cisza potrafi też spokojnie mówić.

Jak cisza wpływa na mózg?

Mózg chce odpocząć, a jest to możliwe podczas ciszy. Brain rest to stan, kiedy obszary mózgu odpowiedzialne za ciągłe przetwarzanie informacji zwalniają.

To pozwala na regenerację układu nerwowego. Zaczynają pracować jego inne struktury odpowiedzialne m.in. za przetwarzanie emocji czy utrwalanie śladów pamięciowych.

W ciszy poprawie ulegają funkcje poznawcze, wzrasta kreatywność i spada poziom kortyzolu, hormonu stresu. Niższy poziom kortyzolu przekłada się na lepszą równowagę emocjonalną.

Cisza również obniża ciśnienie krwi oraz pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, zmniejszając ryzyko chorób związanych ze stresem.

W ciszy pojawia się przestrzeń na głęboką refleksję i swobodny przepływ myśli. Cisza to także forma komunikacji – umożliwia słuchanie siebie i innych z uwagą. Dlatego warto czasem się wyciszyć.

🤫 Umiesz nic nie robić? Pozwalasz sobie na leniwe popołudnia? To również pozytywnie wpływa na pracę mózgu! Przeczytaj nasz artykuł Sztuka leniuchowania i nicnierobienia - na czym polega?

Jak pielęgnować ciszę? 5 sposobów

Cisza jest zbawienna dla naszego zdrowia psychofizycznego, dlatego warto nauczyć się ją włączać. Chodź, pokażemy Ci jak to zrobić!

1. Dobry start

O poranku pozwól sobie na powolny i cichy rozruch. Powstrzymaj się od sięgania po telefon i zagłębiania się w informacje dostępne w sieci. Usiądź, oddychaj spokojnie i rozbudź się we własnym tempie. Dobry początek dnia, pozytywnie wpłynie na Twój nastrój i układ nerwowy.

Wydaje Ci się to niemożliwe, bo rano jest zawsze mało czasu, a mnóstwo obowiązków? Spokojnie, nastaw budzik 10 minut wcześniej, by poczuć pozytywną zmianę.

Cisza to też język. Usłysz siebie.

1. Mikroprzerwy 

Choćby Twój grafik był niezwykle napięty, pełen spotkań i projektów do ogarnięcia, pozwól sobie na mikropauzy w ciągu dnia. Wbrew pozorom obowiązki Ci się nie spiętrzą i żadnego z nich nie zawalisz. Co możesz zrobić? Krótkie rozciąganie, spacer czy świadome oddychanie to tylko kilka przykładów.

💡 Więcej pomysłów zatrzymanie znajdziesz w naszym artykule Jak dbać o siebie? Wprowadź 10 mikrogestów troski.

Krótkie przerwy pozwolą Ci się zregenerować i wrócić do zadań z nową energią. To najlepsze, co możesz dla siebie zrobić!

1. Ciche otoczenie

Najprostsze zadanie – wycisz telefon. Zablokuj zbędne powiadomienia, wyłącz dźwięk na rzecz wibracji.

W domu stwórz sobie przestrzeń, w której będziesz mogła się wyciszyć i zregenerować po całym dniu. Taka strefa relaksu i ciszy może się stać Twoją twierdzą, chroniącą to, co najważniejsze – Ciebie.

1. Pigułka prosto z natury

Czasem, gdy masz ochotę się wyluzować, myślisz o spotkaniach z przyjaciółmi, wyjściu na koncert czy na imprezę. To świetne sposoby na spędzenie wolnego czasu, chociaż pełne bodźców i dźwięków.

Dlatego wpisz w swój kalendarz na stałe wizyty w parku lub w lesie. Są to miejsca, gdzie możesz się wyluzować na inny sposób – doświadczyć ciszy i zredukować stres.

Wyniki badań naukowców z Uniwersytetu w Michigan w tym kontekście są zachęcające. Przeanalizowali poziom wskaźników stresu – kortyzolu i alfa-amylazy w ślinie – u ochotników spędzających czas na świeżym powietrzu kilka razy w tygodniu. Okazuje się, że „pigułka z natury” powodowała największy spadek tych wskaźników między 20. a 30. minutą kontaktu z naturą, po czym korzyści nadal się narastały, ale w wolniejszym tempie [2].

1. Detoks cyfrowy

Jesteś gotowa na drastyczne środki? Czas na detoks cyfrowy! To świadome i celowe ograniczenie korzystania z technologii. Wydaje się niemożliwe? Zacznij małymi krokami:

• Ustal limit czasowy korzystania z mediów społecznościowych, poczty e-mail, platform streamingowych itp.
• Zdecyduj, na jaki czas możesz całkowicie odłożyć smartfon na bok. Na początku może być to godzina w ciągu dnia, a później jeden dzień w tygodniu.

Nawet najmniejsze ograniczenie zmniejszy ilość bodźców, które będą do Ciebie docierać. A to da Ci czas i przestrzeń na wyciszenie. W tej ciszy usłyszysz siebie. 🙂

Cisza jak ta

Budka Suflera, polski zespół rockowy, lata temu śpiewał znamienne słowa:

Kończ, po co ten ciągły hałas,

Sam zdwoić go wciąż się starasz,

Tak Cię uczyli od lat,

Tylko krzykiem zdobywa się świat,

A to nie tak, nie tak!

Rzeczywistość wymaga wyciszenia, a nie ciągłego hałasu. Czasem słyszysz siebie tylko w ciszy. #UsłyszSiebie